بدن انسان به گونه ای تکامل یافته است که می تواند حداکثر استفاده از نور خورشید را در تولید ویتامین D ببرد و همچنین به بهترین شکل ممکن می تواند ویتامین D تولید شده را برای مدتی نسبتا طولانی حفظ نماید. این موضوع به تنهایی نشان دهنده اهمیت بالای ویتامین D در سلامت ماست.

ویتامین D یک ویتامین محلول در چربی است. این ویتامین که بیشتر برای سلامت استخوان و مفاصل شناخته شده است در حقیقت نقشی فراتر از اغلب ویتامین ها در بدن بازی می کند. نقش این ویتامین در بیماری های سیستم ایمنی مانند MS ، به عنوان ماده ضد میکروب و ضد سلول های سرطانی (در سال 1905 جایزه نوبل به تحقیقات انجام شده درمان سل که بخشی از آن استفاده از نور خورشید بوده، داده شده است)، در جلوگیری از پیری زودرس و صدمه دیدن DNA ، پایین آوردن التهاب، بیماری های پوست مانند اگزما، بی خوابی، از دست دادن شنوایی، درد عضلات، دیابت نوع 1 و 2، بیماری های سیتسم عصبی مانند آلزایمر، شیزوفرنیا، میگرن، و …. نشان داده شده است. نکته جالب این موضوع است که شیوع این بیماری ها با نزدیک شدن به خط استوا (جایی که مردم همیشه از نور خورشید موثر بهره می برند) کاهش می یابد.

منابع ویتامین D 

1- نور خورشید : بهترین منبع تولید ویتامین D است. نور خوشید مولکول کلسترول را تبدیل به مولکول ویتامین D می کند و بدن ما با کمی تغییر این مولکول را ذخیره و استفاده می کند. اما باید دانست که نور خورشید در تمام طول سال در بسیاری از مناطق قدرت کافی برای تولید ویتامین  D را ندارد. به طور مثال در تهران فقط از اوایل اردیبهشت تا اواسط شهریور می توان از خورشید بهره برد به علاوه تابش خورشید باید مستقیم باشد. تولید ویتامین D با افزایش سن، تیرگی پوست، اضافه وزن، استفاده از مواد ضد آفتاب، پوشش پوست، فاصله زمانی از ظهر محلی کاهش خواهد یافت. در نهایت شستن پوست با صابون 30 تا 60 دقیقه بعد از آفتاب گرفتن ویتامین D را قبل از جذب خواهد شست.

 به طور کلی اگر طول سایه شما از طول قد شما بیشتر باشد زاویه تابش خورشید برای تولید ویتامین D مناسب نیست.

2- تخت های برنزه بی خطر: تمام تخت های برنزه توسط لامپ های اشعه UV پوست را برنزه می کنند. در کل اشعه UV به چند زیر گروه با دامنه طول موج مختلف تقسیم می شود. UVA و UVB دو زیر گروه اصلی هستند که UVB با تابش به بدن ویتامین D تولید می کند و UVA همان دامنه خطرناک است که سلول های پوست را سرطانی می کند. پس اگر می خواهید از تخت های برنزه استفاده کنید مطمئن شوید که از لامپ های UVB استفاده شده است. این لامپ ها معمولا بدون صدای شدید که لامپ های UVA تولید می کنند عمل می کنند.

3- رژیم غذایی: متاسفانه اگر رژیم غذایی شما مانند اسکیمو ها نباشد مقدار ویتامین D که از طریق غذا دریافت می کنید ابدا کافی نیست. بدن ما به طوری تکامل یافته که نیاز به مصرف ویتامین D در رژیم غذایی نداشته باشد.

4- مکمل ویتامین D : مکمل تنها راهی است که در صورت عدم دسترسی به نور خورشید و تخت های برنزه پیش روی ماست. اگر از مکمل استفاده می کنید حتما از مکمل D3 استفاده کنید زیرا D2 که در بسیاری از مکمل هاست در عمل D3 که ویتامین طبیعی بدن ماست اختلال ایجاد خواهد کرد. مقدار مصرف بهینه مکمل از فرد به فردی دیگر به دلایلی نامشخص متفاوت است اما به طور عمومی و بی خطر در ازای هر کیلوگرم وزن بدن مصرف 65 واحد ویتامین D3 باید سطح این ویتامین را به مقدار بهینه که 40 تا 60 (ng/ml) برساند. از این مقدار بالا تعجب نکنید زیرا بدن شما در مقابل نور خورشید مناسب می تواند روزانه 20000 واحد ویتامین D تولید کند. 

ویتامین D در عمل کرد بیش از 2000 ژن در بدن ما نقش دارد و این در حالی است که زندگی مدرن به ما اجازه نمی دهد که از نور خورشید به مقدار لازم در فصل های آفتابی استفاده کنیم. در آمریکا بیش از 85% مردم  کمبود ویتامین D دارند و آمار بیماری های مزمن در حال افزایش است.

نور خورشید ، تخت های برنزه و خطر سرطان پوست:

به یاد داشته باشید که ما برای هزاران سال زیر نور خورشید زندگی کرده ایم. متاسفانه امروزه به دلایل مختلف بدن ما در مقابل پرتوهای UV حساسیت بالاتری نشان می دهد. این موضوع با یک تغذیه و روش زندگی مناسب کاملا بهبود خواهد یافت. اما تا بهبودی کامل پوست خود را به صورت محدود در برابر پرتوهای UV قرار دهید. به یاد داشته باشید مقادیر بالای هر عامل مثبتی می تواند برای شما مضر باشد.