ویتامین E اولین بار در سال 1922 شناسایی شد و از همان تاریخ همیشه از بحث برانگیزترین ویتامن ها بوده است. از همان ابتدا ویتامین E در درمان بسیاری از بیماری ها بسیار موثر شناخته شد و همین امر باعث شد تا در سال 1960 در امریکا به مکمل غذایی کودکان نیز اضافه شود. تقریبا از همین تاریخ است که تحقیقات گسترده تر تاثیر این ویتامین را در نقش آنتی اکسیدان، تنظیم کننده فعالیت آنزیم ها، ترجمه کننده ژن ها و … نشان داد. همچنین این ویتامین حیاتی در فرآیندهای عصبی، جلوگیری از تجمع پلاکت ها در رگ ها، حفاظت از مولکول های چربی و… نقشی به سزا دارد.

انواع ویتامین E

این ویتامین از دو خانواده اصلی که هر یک چهار عضو دارند تشکیل شده است. این خانواده ها عبارتند از Tocopherols و Tocotrienols که هر کدام از این دو دارای چهار مولکول آلفا، بتا، گاما و دلتا هستند. از میان این هشت گونه آلفا توکوفرول از همه بیشتر در دسترس است و تقریبا در تمام مکمل های ویتامین E از ان استفاده شده است. با این حال باید دانست که نقش باقی خانواده کمتر نیست و به علت شباهت مولکولی در بسیاری از مواقع نقشی یکسان بازی می کنند.

دسته بندی دیگر مربوط یه روش تولید این ویتامین است. در حال حاضر بیشتر ویتامین E تولید شده در جهان به روش مصنوعی و شیمیایی تولید می شود. برای شناسایی این مکمل ها به برچسب آن توجه کنید. اگر ویتامین E اضافه شده با پیشوند(dl-alpha tocopherols) DL باشد از نوع مصنوعی است اما اگر پیشوند آن D (d-alpha tocopherols) باشد از منبع طبیعی است.  هنوز مشخص نیست که ایزومر DL ویتامین E شیمیایی که دو ایزومر d و L  دارد چه نقشی در بدن ما بازی می کند. به همین دلیل مصرف نوع طبیعی این ویتامین که عموما از دانه های گیاهی گرفته می شود توصیه می شود.

اعضای نادیده گرفته شده خانواده E

همان طور که گفته شد یکی از دو نوع ویتامین  E خانواده توکوترینول هاست (Tocotrienols) . این گروه عمدتا به دلیل ترجیح کبد در به کارگیری آلفا توکوفرول نادیده گرفته شده است. اما در آزمایشی که به مدت چهار سال به طول انجامید بیمارانی که دچار گرفتگی عروق گردن بودند پس از شش ماه با مصرف خانواده توکوفرول ها یا بهبود یافتند یا از پیشرفت بیماریشان جلوگیری شد در حالیکه نیمی از گروه شاهد در این تحقیق شرایطشان حادتر گردید. این تحقیق به مدت چهار سال ادامه یافت و اولین روش ثابت شده برای درمان تصلب شریان ها نامیده شد.

در تحقیقات دیگری که انجام گردید نقش موثر این نوع ویتامین  E بر روی کاهش قند خون و کلسترول، درمان بیماری های کبد، جلوگیری از تصلب دیگر شریان ها، سرطان سینه و سرطان پوست نشان داده شده است. این گروه از ویتامین های E به علت نفوذ بالایی که دارند (نسبت به خانواده دیگر) می توانند در غشا سلول ها به صورت مولکول های مجزا وارد شوند. بسیاری از خواص گفته شده این خانواده به عقیده محققین به دلیل همین نفوذ بالاست.

منابع ویتامین E

روغن تصفیه نشده گیاهان، مغزها، و در مقادیر کمتر سبزیجات با برگ سبز تیره از منابع طبیعی ویتامین E هستند. تجمع این ویتامین در پوسته زرد رنگ دانه ها مانند گندم، جو، جو دوسر و برنج است و فرآیند سفید کردن دانه ها تقریبا تمام ویتامین E موجود در آن ها را جدا می کند. ویتامین E موجود در پوسته دانه برنج از کامل ترین انواع ویتامین E است. نوعی از ویتامین E به نام گاما توکوفرول در روغن تصفیه نشده سویا و ذرت وجود دارد که با روش های تصفیه روغن های گیاهی از آن ها جدا می شود. این نوع ویتامین E در پیشگیری از سرطان ریه به خصوص در افراد سیگاری موثر است. این ویتامین با مصدود کردن مسیر فرآیند های شیمیایی در بدن که منجر به التهاب می شوند یکی از مهمترین اعضا خانواده ویتامین E است که امروزه در رژیم غذایی افراد کمتر وجود دارد.

مکمل ویتامین E

نظر اغلب محققین بر این است که برای بهره بردن از تمام خواص این ویتامین و آنتی اکسیدان در زندگی امروزی چاره ای جز استفاده از مکمل ویتامین نیست. نیاز روزانه بدن به این ویتامین حداقل 30 واحد است. اما این مقدار فقط از ابتلا به بیماری های ناشی از کمبود ویتامین E جلوگیری می کند و برای بهره بردن کامل از این ویتامین و آنتی اکسیدان محققان تا 500 میلی گرم (معادل 750 واحد ویتامین E طبیعی) مخلوط دو خانواده توکوفرول ها و توکوترینول ها را توصیه می کنند.